Η φωτορύπανση

Η φωτορύπανση, δηλαδή η αύξηση κατά 20% και πλέον των επιπέδων φωτισμού στο εξωτερικό περιβάλλον σε σχέση με τον φυσικό φωτισμό λόγω αλόγιστης χρήσης τεχνητού φωτισμού, π.χ. δρόμων, κτιρίων κ.τ.λ., οδηγεί στη σπατάλη ενέργειας και στην επιβάρυνση του περιβάλλοντος με αρνητικές συνέπειες στον άνθρωπο, στα ζώα και στη χλωρίδα αλλά δεν έχει ακόμη προκαλέσει την κινητοποίηση που θα περίμενε κάποιος για την αντιμετώπισή της στη χώρα μας.

Βασική αιτία της φωτορύπανσης είναι  λανθασμένη τοποθέτηση των φωτιστικών σωμάτων, χωρίς μελέτη και επιστημονικών ερευνών για τον φωτισμό δημοσίων χώρων καθώς διασκορπίζουν σημαντικό ποσοστό του φωτός τους προς τον ουρανό και οριζόντια μακριά από την περιοχή φωτισμού. Η ενέργεια που σπαταλάτε μ’ αυτόν τον τρόπο μπορεί να ανέλθει στο 60% της ενέργειας που καταναλώνει το φωτιστικό σώμα, ανάλογα με το σχήμα του σύμφωνα με τους ειδικούς.

Η φωτορύπανση εμφανίζεται να συνδέεται με το μέγεθος της οικονομίας των χωρών και την κλιματική αλλαγή καθώς ένα σημαντικό κομμάτι της παραγωγής ηλεκτρικής ενέργειας προέρχεται απο την καύση ορυκτών καυσίμων, π.χ. πετρελαίου, κάρβουνου, φυσικού αερίου, που αυξάνουν σημαντικά τα επίπεδα του διοξειδίου του άνθρακα στην ατμόσφαιρα, οδηγώντας σε αύξηση της θερμοκρασίας μεγαλύτερης του αναμενόμενου.

Αρκετές έρευνες δείχνουν ότι η φωτορύπανση έχει αρνητικές συνέπειες στον άνθρωπο. Οι διαδικασίες σύνθεσης και έκκρισης της μελατονίνης, μιας ορμόνης που παράγεται στον εγκέφαλο, ενεργοποιούνται από το σκοτάδι και απενεργοποιούνται από το φως. Η συγκέντρωση της μελατονίνης στο αίμα φτάνει στα ψηλότερα της επίπεδα λίγο πριν από την ώρα του ύπνου τη νύχτα, αφού είναι η ορμόνη που μας φέρνει υπνηλία. Η μελατονίνη έχει αντιοξειδωτικές ιδιότητες και ενισχύει το ανοσολογικό σύστημα δηλαδή το σύστημα άμυνας του σώματός μας. Η μείωση της παραγωγής της μελατονίνης στους ανθρώπους, λόγω του ότι στη σημερινή εποχή εκτίθενται πολύ περισσότερες ώρες στο φως εξαιτίας του τεχνητού φωτισμού τη νύχτα, έχει προταθεί ως μια από τις αιτίες της μεγάλης αύξησης του καρκίνου που παρατηρούνται παγκοσμίως.

 Τα αποτελέσματα της φωτορύπανσης στα φυτά είναι η καθυστερημένη απώλεια των φύλλων, η ταχέα ανάπτυξη των κλαδιών και η άνθιση των λουλουδιών ακόμη και το Φθινόπωρο. Τα φυλλοβόλα δέντρα ρίχνουν τα φύλλα τους για να εμποδίζουν την απώλεια νερού από την διαπνοή του νερού από τα φύλλα, όμως επηρεάζονται σημαντικά από τη φωτορύπανση επειδή λόγω του φωτισμού δεν μπορούν να ρίξουν τα φύλλα τους. Αυτό έχει ως αποτέλεσμα τα δέντρα να μη μπορούν να αποθηκεύουν νερό και να ξεραίνονται.

Οσον αφορά τα ζώα, πολλά χρησιμοποιούν το φυσικό φως για προσανατολισμό, όπως το φως του Ήλιου και της Σελήνης, ενώ ανάλογα με τις μεταβολές του φωτός παρατηρούμε μεταβολές και στις μεταναστευτικές συνήθειες και κατευθύνσεις. Χαρακτηριστική είναι η συμπεριφορά των πτηνών λόγω του φωτισμού. Βιολόγοι στις Η.Π.Α. υπολογίζουν ότι 4-5 εκατομμύρια πουλιά το χρόνο πεθαίνουν πέφτοντας πάνω σε φωτισμένους πυργίσκους, καπνοδόχους και ουρανοξύστες.

Το πρόβλημα είναι σοβαρό και οι δημοτικές αρχές θα πρέπει να το λαμβάνουν σοβαρά  υπόψιν τους, πριν γεμίσουν τούς τελευταίους εναπομείναντας  σκοτεινούς ουρανούς του τόπου μας,  με τραγικά αποτελέσματα.  

Η φωτορύπανση