Η καλλιέργεια του βαμβακιού (Κύρια καλλιέργεια της Εκκάρας)

Καλλιεργητικές τεχνικές βαμβακιού

Οι κυριότερες καλλιεργητικές τεχνικές όσον αναφορά την καλλιέργεια του βαμβακιού συνοψίζονται στην κατεργασία του εδάφους, τη σπορά, τη λίπανση, την άρδευση, τη ζιζανιοκτονία, ο περιορισμός της βλαστικής ανάπτυξης, η αποφύλλωση και η συγκομιδή. Ακολούθως, θα γίνει ανάπτυξη των τεχνικών αυτών.

Προετοιμασία εδάφους και Σπορά βαμβακιού

Η καλλιέργεια ξεκινάει με την κατεργασία του εδάφους όταν αυτό είναι στο ρώγο του (απαραίτητη υγρασία).  Είναι πολύ σημαντικό να μην είναι λασπωμένο ή ξερό το έδαφος γιατί υποβαθμίζεται η δομή του με την κατεργασία, πράγμα που ανακλάται στην παραγωγή.

Πριν τη σπορά γίνεται ενσωμάτωση κοκκώδους εντομοκτόνου και ζιζανιοκτόνου στο έδαφος ή η εφαρμογή ζιζανιοκτόνου μπορεί να ακολουθήσει μετά τη σπορά.  Επίσης, την ίδια περίοδο γίνεται η βασική λίπανση που δεν καλύπτει όμως όλες τις ανάγκες του φυτού μέχρι τη συγκομιδή.  Αργότερα, προστίθεται λίπασμα και στις γραμμές σποράς.

Στη συνέχεια, η σπορά γίνεται με 1,5-3 κιλά σπόρου ανά στρέμμα ανάλογα την ποικιλία, σε βάθος 3-4 εκατοστών.

Ανάπτυξη βαμβακιού και Καλλιεργητικές περιποιήσεις

Η ανάπτυξη του φυτού απαιτεί ιδιαίτερη προσοχή και παρατηρητικότητα από τον παραγωγό.  Η συχνή επίσκεψη του παραγωγού και ο συστηματικός έλεγχος της κατάστασης του φυτού και των καρποφόρων οργάνων, βοηθούν να προληφθούν ή να επιλυθούν προβλήματα, όπως η υπερβολική βλάστηση που οψιμίζει την παραγωγή και οι εντομολογικές προσβολές που καταστρέφουν αρχικά φύλλα και αργότερα καρποφόρα όργανα και καθυστερούν ή μειώνουν την παραγωγή (μπορούν να αντιμετωπιστούν με έγκαιρες επεμβάσεις φυτοπροστασίας).

Επίσης, η άρδευση και λίπανση το σωστό χρόνο και στη σωστή ποσότητα είναι το κλειδί της επιτυχίας στην διατήρηση των καρποφόρων οργάνων και συγκομιδή του τελικού προϊόντος.  Απαραίτητες ενέργειες είναι η ανάλυση εδάφους για να διαπιστωθεί η περιεκτικότητα του σε θρεπτικά συστατικά και ο έλεγχος της υπάρχουσας υγρασίας του χωραφιού πριν από το πότισμα.

Τέλος, στο χρόνο συγκομιδής είναι πολύ σημαντική η παρατήρηση των καιρικών συνθηκών ώστε να γίνουν οι επεμβάσεις ωριμαντικού και αποφυλλωτικού σε τέτοιο χρόνο που οι συνθήκες να είναι ξηροθερμικές, ώστε να αποφευχθεί η υποβάθμιση του σύσπορου βαμβακιού από την πιθανή βροχή (καραμέλα).

Εχθροί και ασθένειες βαμβακιού

Οι βασικότεροι εχθροί του βαμβακιού είναι εντομολογικοί, όπως η αγρότις ύψιλον (καραφατμέ), οι αφίδες, ο λύγκος, το πράσινο σκουλίκι, το ρόδινο σκουλίκι κα. Η αντιμετώπιση τους πρέπει να γίνεται πάντοτε με εγκεκριμένα σκευάσματα φυτοπροστασίας και σύμφωνα με τις οδηγίες των τοπικών γεωπόνων.

 

Το καλαμπόκι ή αραβόσιτος ανήκει στα σιτηρά. Καλλιεργείται κυρίως για καρπό και δευτερευόντως για παραγωγή βιομάζας για άμεση κατανάλωση ή ενσίρωση (αποξήρανση της χλωρής μάζας και αποθήκευση για ζωοτροφή).

Στην Ελλάδα, το καλαμπόκι καλύπτει περίπου 1,5 εκ. στρέμματα για καρπό και χλωρή μάζα.

Εδαφοκλιματικές απαιτήσεις στην καλλιέργεια καλαμποκιού/ αραβοσίτου

Το καλαμπόκι χαρακτηρίζεται σαν φυτό των θερμών κλιμάτων.  Αναπτύσσεται σε περιοχές με μέση θερμοκρασία κατά τους θερινούς μήνες υψηλότερη των 19 oC και μέση θερμοκρασία νύχτας 13 oC.  Η ανάπτυξή του καλαμποκιού γίνεται άριστα όταν δεν υπάρχει παγετός για 120 ήμερες κατά την περίοδο ανάπτυξης του.

Οι απαιτήσεις του καλαμποκιού σε νερό για μία ικανοποιητική παραγωγή κυμαίνονται από 440-800 λίτρα νερού ανά στρέμμα ανά καλλιεργητική περίοδο.

Το ιδανικό έδαφος για το καλαμπόκι είναι βαθύ, μέσης μηχανικής σύστασης, με καλή στράγγιση και μεγάλη ικανότητα συγκράτησης νερού.  Αυτό όμως, δεν αποκλείει την καλλιέργεια από ένα ευρύ φάσμα τύπων εδάφους, εάν γίνουν οι κατάλληλοι καλλιεργητικοί χειρισμοί.  Επίσης, τα εδάφη που καλλιεργείται το καλαμπόκι θα πρέπει να είναι απαλλαγμένα από άλατα (είναι σχετικά ευαίσθητο) και με pH από ελαφρά όξινο ως ουδέτερο.

 

Η καλλιέργεια του καλαμποκιού (αραβόσιτος)

 

Καλαμπόκι και καιρικές συνθήκες ανά στάδιο ανάπτυξης

Η σημαντικότερη περίοδος στην παραγωγή του καλαμποκιού είναι η περίοδος της αναπαραγωγικής φάσης, όταν δηλαδή εμφανίζεται στην κορυφή του φυτού η φόβη (ο φορέας παραγωγής γυρεόκοκκων) που διασπείρει τη γύρη και επικονιάζει τους σπάδικες (ρόκες) που βρίσκονται στο κέντρο του στελέχους.

Η περίοδος αυτή θα πρέπει να χαρακτηρίζεται από καλή θρεπτική κατάσταση του φυτού, από ξηρό καιρό με ήπιο άνεμο ώστε να έχουμε ενεργούς γυρεόκοκκους, που θα μεταφερθούν ασφαλώς στους σπάδικες και θα γονιμοποιήσουν όλους του μελλοντικούς σπόρους, ώστε να έχουμε άριστη παραγωγή.

Επίσης, πολύ σημαντική περίοδος είναι εκείνη της συγκομιδής όπου απαιτείται ξηρός καιρός ώστε η υγρασία των σπαδίκων να πέσει κάτω του 15%, για μην υπάρχει πιθανότητα μετα-συλλεκτικών προσβολών στην αποθήκευση.

Εχθροί και ασθένειες καλαμποκιού/ αραβοσίτου

Οι κυριότεροι εχθροί και ασθένειες του καλαμποκιού είναι:

  • Εντομολογικοί εχθροί : ο σιδηροσκώληκας, οι αγρότιδες, η διαβρώτικα, η πυραλλίδα, οι αφίδες, οι ακρίδες κ.α.
  • Μυκητολογικές ασθένειες: οι σήψεις φυταρίων, η πράσινη σήψη των σπαδίκων, οι σκωριάσεις κ.α.

Όλες οι παραπάνω προσβολές αντιμετωπίζονται σύμφωνα με τις οδηγίες των τοπικών γεωπόνων.

 

 

 

Η καλλιέργεια του αμπελιού

Το αμπέλι ή κλήμα είναι ένα πολυετές φυλλοβόλο φυτό που καλλιεργείται σε όλη την Ελλάδα.

Το αμπέλι για οινοποίηση καλύπτει περίπου 1 εκ. στρέμματα, ενώ για επιτραπέζιο σταφύλι έκταση 150.000 στρεμμάτων.

Το αμπέλι ως ποικιλία σταφυλιού εμβολιάζεται σε ριζικά υποκείμενα ανθεκτικά στο έντομο φυλλοξύρα, σε αντίθεση με το παλαιότερα χρόνια που ήταν αυτόριζο.

Το φυτό μπορεί να χαρακτηριστεί θάμνος, αναρριχώμενο ή δένδρο, διότι διαθέτει όλα τα στάδια βλαστικής ζωής, δηλαδή ξυλοποιημένα μέρη, χλωρά μέρη, φύλλα, επιμήκης βλαστούς (κληματίδες) κτλ.

Οι ετήσιοι βλαστοί στην πορεία της παραγωγικής περιόδου από χλωροί μετατρέπονται σε ξυλώδεις και δημιουργούν το παραγωγικό δυναμικό της επόμενης χρονιάς.

Κλάδεμα αμπελιού

Το αμπέλι καλλιεργείται σε ελευθέρα σχήματα και σε παλμέτες ανάλογα με την περιοχή, την παράδοση, τις καιρικές συνθήκες και το στόχο παραγωγής (επιτραπέζιο σταφύλι ή κρασί).

Το κλάδεμα παίζει σημαντικό ρόλο στην καρποφορία και στη δημιουργία του δυναμικού της επόμενης χρονιάς.  Διακρίνεται σε:

  • Χειμερινό ή ξηρό κλάδεμα, δηλαδή το κλάδεμα διαμόρφωσης που αφορά την ανάπτυξη και υποστήριξη του φυτού και της βλάστησης και το κλάδεμα καρποφορίας που αφορά τη ρύθμιση της παραγωγής και του σχήματος του φυτού.
  • Θερινό ή χλωρό κλάδεμα, που έχει στόχο τη βελτίωση της ποιότητας και την ωρίμανση των σταφυλιών.

Το αμπέλι και οι εδαφοκλιματικές συνθήκες ανάπτυξης

Ιδανικά εδάφη για την καλλιέργεια αμπέλου είναι τα αμμοχαλικώδη, ελαφρά και μέτριας γονιμότητας, με ουδέτερο pH (περίπου pH 7).

Οι κατάλληλες θερμοκρασίες κατά την περίοδο βλάστησης είναι από τους 12 έως 18 °C, ενώ στην περίοδο άνθησης κυμαίνονται στους 20-22 oC.  Επίσης, κατά τη διάρκεια του τρύγου κυμαίνονται από 18 έως 22 oC.

Το αμπέλι μπορεί να χρησιμοποιήσει μεγάλες ποσότητες νερού που υπολογίζονται σε 500-700 λίτρα νερού ανά στρέμμα ανά καλλιεργητική περίοδο.  Το πότισμα θα πρέπει να γίνεται σε βάθος 60-80 εκατοστά, βάθος όπου βρίσκεται η ενεργή ρίζα του φυτού.

Πολύ σημαντική είναι η παρακολούθηση της καλλιέργειας καθημερινά στον αμπελώνα κατά την παραγωγική περίοδο, διότι τα φυτά του αμπελιού είναι πολύ ευαίσθητα σε ασθένειες και εχθρούς στο συγκεκριμένο στάδιο ανάπτυξης (συνήθως από Μάιο έως  Αύγουστο).

Συγκομιδή αμπελιού

Η ολοκλήρωση της καλλιέργειας γίνεται με το τρύγο που σε πολλές περιοχές της χώρας μας συνοδεύεται από τοπικά έθιμα.  Ο έλεγχος της ωριμότητας γίνεται με ειδικές συσκευές που μετρούν την περιεκτικότητα σε σάκχαρα με δειγματοληψίες ραγών, κυρίως σε αμπέλια που έχουν σκοπό την παραγωγή κρασιού.  Οι ποικιλίες για επιτραπέζιο σταφύλι συγκομίζονται νωρίς (σε αρχικά στάδια ωριμότητας) με σκοπό την κάλυψη των αναγκών των εξαγωγικών δραστηριοτήτων.

Εχθροί και ασθένειες αμπελιού

Οι κυριότερες ασθένειες και εχθροί του αμπελιού είναι:

Μυκητολογικές ασθένειες: Περονόσπορος, Ωίδιο, Ίσκα , Φώμοψη

Εντομολογικές προσβολές: Ευδεμίδα, Κοινοί Θρίπες, Θρίπας Καλιφόρνιας, Ψευδόκοκκος, Μύγα Μεσογείου.κα.

Όλες οι προσβολές θα πρέπει να ελέγχονται από τους τοπικούς γεωπόνους και να γίνονται εφαρμογές σύμφωνα με τις οδηγίες τους και τα εγκεκριμένα σκευάσματα φυτοπροστασίας.

 

Η καλλιέργεια της ελιάς

 

 

Η Ελιά αποτελεί το σήμα κατατεθέν για την Ελληνική αγροτική παραγωγή.  Καλλιεργείται σε όλη την Ελλάδα και παράγει πολύ καλής ποιότητας ελαιόλαδο και βρώσιμο καρπό σε σύγκριση με όλες τις Μεσογειακές χώρες.  Οι καλλιεργούμενες εκτάσεις για τη παραγωγή ελαιολάδου καλύπτουν έκταση περίπου 8,5 εκ. στρεμμάτων, ενώ εκείνες που προορίζονται για την παραγωγή βρώσιμου καρπού είναι 1 εκ. στρέμματα.

Κλιματικές συνθήκες ανάπτυξης της ελιάς

Η ελιά απαιτεί έναν αριθμό ωρών χαμηλών θερμοκρασιών (10 οC ή έως και 16 οC) που εξαρτάται από την ποικιλία για να διακοπεί ο λήθαργος των ανθοφόρων οφθαλμών.

Σημαντικός παράγοντας στην καλλιέργεια της ελιάς είναι και οι απαιτήσεις της σε ζεστό περιβάλλον κατά τη βλαστική περίοδο.  Η περίοδος της άνθισης όμως, απαιτεί ήπιες συνθήκες για την καλή καρπόδεση και παραγωγή (π.χ. υψηλές θερμοκρασίες ή άνεμος κατά την άνθηση δημιουργούν συνθήκες ατελούς γονιμοποίησης με σοβαρές επιπτώσεις στην παραγωγή).

Κλάδεμα της ελιάς

Σημαντικός επίσης παράγοντας για την καρποφορία είναι ό τρόπος κλαδέματος.  Η διαμόρφωση γίνεται συνήθως σε σφαιρικό ανοικτό κύπελλο με ιδανικό ύψος 2,5-3 μέτρα.

Ο κατάλληλος χρόνος κλαδέματος είναι κατά την περίοδο της συγκομιδής, όπου αφαιρούνται οι παλαιοί κλάδοι και διαμορφώνεται το κυπελλοειδές – σφαιρικό ανοικτό σχήμα ώστε την παραγωγική περίοδο να εισέρχεται το φως στο εσωτερικό του δένδρου (πράγμα που βελτιώνει τις συνθήκες ωρίμανσης).

Λίπανση της ελιάς

Η λίπανση στην ελιά αποτελεί ακρογωνιαίο λίθο στην παραγωγή των καρπών και του ελαιόλαδου.  Για την επίτευξη ισόρροπης βλάστησης και ανθοφορίας με υψηλό ποσοστό τέλειων ανθέων, υψηλή καρπόδεση και καλή καρποφορία, η ελιά απαιτεί άζωτο.  Η έλλειψη αζώτου οδηγεί σε μειωμένη καρποφορία ή σε παρενιαυτοφορία.  Επίσης, το βόριο αποτελεί το στοιχείο που λείπει πολύ συχνά στην Ελλάδα.  Το βόριο βοηθά στην καλύτερη απορρόφηση και κίνηση των θρεπτικών στοιχείων από τη ρίζα στα παραγωγικά όργανα του δένδρου.

Τρόπος συγκομιδής της ελιάς

Οι ελιές συγκομίζονται είτε με το χέρι ή μηχανικά.  Η συγκομιδή με το χέρι εφαρμόζεται στις επιτραπέζιες ελιές προς αποφυγή τραυματισμών των καρπών και υποβάθμιση της ποιότητας.  Η μηχανική συγκομιδή γίνεται κυρίως στις ελαιοποιήσιμες ποικιλίες.

Οι μέθοδοι που εφαρμόζονται είναι:

  • Με χτένια, ηλεκτρικά ή χειροκίνητα, και δίχτυα που στρώνονται κάτω από τα ελαιόδενδρα
  • Με μηχανικούς δονητές κορμού και βραχιόνων
  • Με μηχανές συγκομιδής σε υπέρπυκνες φυτεύσεις

Εχθροί και ασθένειες της ελιάς

Οι κυριότεροι εχθροί και ασθένειες της ελιάς είναι:

  • Σημαντικότερος και καταστροφικότερος εχθρός της ελιάς είναι ο Δάκος.  Το Ελληνικό κράτος εφαρμόζει συλλογικό πρόγραμμα Δακοκτονίας με δολωματικούς ψεκασμούς. Επίσης, εχθροί είναι ο πυρηνοτρήτης και η βαμβακάδα.
  • Κύριες Ασθένειες: το κυκλοκόνιο και η βερτισιλίωση.