Η ΑΝΩ ΑΓΟΡΙΑΝΗ ή ΠAΛHAΓOPIANH, ημιορεινό χωριό της Επαρχίας Δομοκού, αρχοντοκάθεται περήφανη και στοχαστική στη βόρεια πλευρά του Αγοριανίτικου βουνού Αί-ΛΙΑΣ (Ξεροβούνι), παρακλάδι της Ορθρυος. Στην κορυφή του βουνού αυτού βλέπουμε απομεινάρια από το παλιό εκκλησάκι του Πρ. Ηλία. Φυσικά οχυρωμένη και παράμερη τοποθεσία η Απάνω Aγόριανη υπήρξε για πολλά χρόνια το αποκούμπι όλων των Αγοριανιτών (Aνω και Κάτω Αγόριανης)όπου τα μαύρα χρόνια της σκλαβιάς μετακινούvταν με τα κοπάδια τους από τα οποία κυρίως αποζούσαν, στην περιοχή της για βοσκές και απόμερης ασφάλειας και προστασίας, σ’ όλη τη διάρκεια της τουρκοκρατίας.
Είναι κτισμένη αμφιθεατρικά στις βόρειες πλαγιές της Όθρης και της κορυφής του Ξηροβουνίου σε υψόμετρο 600 μέτρων, σε μια λαμπρή πετρώδη τοποθεσία με χώμα απαλό και υγιεινό κλίμα. Βρίσκεται στο Β. Δ. Θεσσαλικό τμήμα του Ν. Φθιώτιδος, τμήμα της αρχαίας Δολοπίας. Απέχει 18 χλμ. από το Δομοκό την έδρα του Δήμου μας και συνδέεται με δρόμο, που η κατάστασή του, μια και είναι ασφαλτοστρωμένος στο σύνολό του, μπορεί να χαρακτηριστεί πολύ καλή.
Στα παλιότερα χρόνια υπήρχε μία γνωστή μεγάλη οδός (μουλαρόδρομος) η οποία άρχιζε από την πόλη του Δομοκού, περνούσε μέσα από το διαλυμένο χωριό Τσέρνη Ομβριακής, έφθανε στην Άνω Αγόριανη, συνέχιζε και οδηγούσε στα ορεινά χωριά, Κτιμένη (Δρανίστα), Σμόκοβο και κατέληγε στο μεγάλο και ξακουστό για την εποχή εκείνη χωριό της Ρεντίνας. Η οδός (στράτα) αυτή ήταν η μοναδική οδός στη δυτική πλευρά της Επαρχίας Δομοκού, που συνέδεε τα Άγραφα με την Ανατολική Θεσσαλία. Γι’ αυτό, στο χωριό Άνω Αγόριανη, κεφαλοχώρι τότε στα χρόνια της τούρκικης σκλαβιάς, υπήρχαν χάνια, πεταλωτήρια ζώων, σαμαράδες, σιδηρουργοί και καλοί κατασκευαστές τσαρουχιών. Η Άνω Αγόριανη φαίνεται γραμμένη στην ΠΡΩΤΗ ΠΡΟΘΕΣΗ ΤΗΣ ΡΕΝΤΙΝΑΣ ως ΓΟΡΙΑΝΗ μαζί με το χωριό ΒΕΛΕΣΣΙΩΤΕΣ Φ. 118 υπόφ. 6Β, που έγινε γύρω στα 1640. Το χάρτινο χειρόγραφο της αναφερόμενης ΠΡΟΘΕΣΗΣ φυλάγεται στο Μοναστήρι της Κορώνας Καρδίτσας. Το γεγονός ότι δεν υπάρχει προσδιορισμός Aνω σημαίνει ότι η Κάτω Αγόριανη δεν είχε, μάλλον, σχηματισθεί στα μέσα του 170υ αιώνα.
(Κ Σπανός ΧΡΟΝΙΚΑ ΕΠΑΡΧΙΑΣ ΔΟΜΟΚΟΥ, τόμος 7ος).Όποιος επισκέπτης για πρώτη φορά έρχεται στην Aνω Αγόριανη, διαπιστώνει ότι δεν έκανε άδικα τον κόπο. Είναι από τα χωριά εκείνα που η ανάμνησή τους μένει βαθιά χαραγμένη κι εύχεται να του δοθεί ξανά η ευκαιρία να το επισκεφθεί.
lδιαίτερο ενδιαφέρον παρουσιάζει ο Ι. Ν. Αγίας Παρασκευής Άνω Αγόριανης που έχει χτιστεί, σε σχήμα Βασιλικής, την Άνοιξη του 1869 επί τουρκοκρατίας, από τον τότε Αγοριανίτη εφημέριο Ιερομόναχο ΔΑΝΙΗΛ (Δημήτριο Παπάρα). Την μεγαλοπρέπεια της ιστορικής αυτής εκκλησίας δύσκολα θα την συναντήσει κανείς σε άλλο χωριό. Η διακόσμησή της περιλαμβάνει φορητές ιερές εικόνες μεγάλου σχήματος, οι οποίες αρχικά ανήκαν σε παλαιότερη εκκλησία. Η θαυμάσια θαυματουργή εικόνα της Αγίας Παρασκευής που βρίσκεται στο Ναό αποδίδει τη σοβαρότητα και την ευσέβεια του τόπου. Επίσης κοσμείται η συγκεκριμένη εκκλησία και με αξιόλογες τοιχογραφίες , έργο του Πειραιώτη αγιογράφου Σπύρου Στεργίου (υπογράφει ως Κρης).
Ένα υπέροχο πυκνό δάσος από γερόκορμες βελανιδιές, από πουρνάρια, φυλίκια και μέλεγο αποτελούν το προσκέφαλο του χωριού. Στα πόδια του στην βουνοπλαγιά που όλο κατεβαίνει και σβήνει στην ισόπεδη βίγλα, απλώνονται πλούσια σιτοχώραφα τώρα τα χωράφια αυτά αρδεύονται και καλλιεργείται βαμβάκι, ντομάτες κλπ.
Τα σπίτια του χωριού μονώροφα και διώροφα, σε αμφιθεατρική διάταξη έχουν απόλυτη θέα προς τη Θεσσαλική πεδιάδα και έτσι η Ανω Αγόριανη φαντάζει πραγματικά«μπαλκόνι» της Θεσσαλίας. Από το χωριό μπορεί κανείς να ιδεί καθαρά προς τα Β.Δ. τα Μετέωρα με τα μοναστήρια, βορειότερα τον μεγαλόπρεπο Όλυμπο και Β.Α. την κορυφή του Πηλίου.
Η οικονομία του χωριού μέχρι τα πρόσφατα Xρόνια ήταν κλειστή οικογενειακή, αυτοκαταναλωτική. Οι πρόγονοί μας για τα βιοποριστικά τους, είχαν την δυνατότητα να ασχολούνται με τρία επαγγέλματα: του γεωργού, του κτηνοτρόφου και του ψαρά στη λίμνη Ξυνιάδος. Ακόμα ανθούσε η οικιακή «υφαντική», οι γνωστοί μας αργαλειοί που σιγά – σιγά ξεχνιούνται. Μαζί τους χάθηκε και η δίμητη ανδρική φορεσιά κι η ομορφοκέντητη φορεσιά της Αγοριανίτισσας γυναίκας. Δημογραφικά-η Ανω Αγόριανη παρουσιάζει την παρακάτω κίνηση.
Το 1896 105κατ. το 1907 206 κατ. το 1961 365 κατ το 1991 200 κατ.